Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo

 Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
 Bài thơ thể hiện những khám phá, suy ngẫm về cuộc sống khi con người biết lắng 
 nghe, hòa mình với thiên nhiên, từ đó thể hiện triết lý sống sâu sắc về mối quan hệ 
 giữa con người với thiên nhiên và con người với con người. Cụ thể là: 
 - Lắng nghe và cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên (khổ 1): Hòa mình, đắm chìm vào 
 thế giới thiên nhiên (nằm xuống, lặng yên, nghe cỏ hát); hạnh phúc, mê say (thanh 
 thoát lâng lâng); cảm nhận những âm thanh, màu sắc, đường nét thân thuộc, tinh 
 khôi, tràn đầy sức sống của thiên nhiên (thể hiện qua các hình ảnh: nắng ban mai, 
 sương đêm, lá cỏ, vì sao) 
 - Lắng nghe và cảm nhận về cuộc sống (khổ 2,3): 
 + Đồng cảm, thấu hiểu sâu sắc và trăn trở suy tư về cuộc sống (nằm xuống, lặng 
 yên, nghe cỏ hát, sẽ thấy, thấy) về những nhọc nhằn, lam lũ của con người (thể 
 hiện qua các hình ảnh: bàn chân trên cỏ bước nhọc nhằn, quang gánh đè vai gầy trĩu 
 nặng, những giọt mồ hôi,) 
 + Tin vào vẻ đẹp của tình người trong sự đoàn kết, sẻ chia, yêu thương (bàn tay nắm 
 chặt những bàn tay, áo rách choàng lên áo rách) và tương lai tươi sáng (đông giá 
 lui dần, nắng ấm gọi vào xuân) 
 * Nét đặc sắc về nghệ thuật 
 - Thể thơ tự do và cách gieo vần ngắt nhịp: Giọng điệu trầm lắng, suy tư; nhịp thơ 
 chậm rãi, phù hợp với trạng thái suy tư của nhân vật trữ tình 
 - Kết cấu, bố cục: Điệp khúc “Nếu nằm xuống lặng yên nghe cỏ hát” mở đầu mỗi 
 khổ thơ tạo vẻ độc đáo cho kết cấu bài thơ; mạch cảm xúc: từ cảm nhận vẻ đẹp của 
 thiên nhiên đến đồng cảm với số phận con người và tin vào những điều tốt đẹp. 
 - Ngôn ngữ và hình ảnh thơ: Ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi; hình ảnh thơ mộc 
 mạc, gần gũi nhưng chứa đựng những ý nghĩa sâu sắc (cỏ, sương đêm, bàn chân, mồ 
 hôi, áo rách...) 
 - Các biện pháp tu từ: Nhân hóa, so sánh, điệp cấu trúc, ẩn dụ, 
 - Nhan đề: như một lời nhắc nhở con người hãy chậm lại, lắng nghe những điều nhỏ 
 bé, thân thuộc quanh mình. 
 * Đánh giá và liên hệ mở rộng: Ngôn ngữ giản dị mà giàu sức gợi, hình ảnh thơ 
 mộc mạc nhưng chứa đựng chiều sâu ý nghĩa. Bài thơ là lời gợi nhắc về một lối 
 sống hài hòa với thiên nhiên, đồng cảm với con người và luôn tin tưởng vào những 
 điều tốt đẹp của tương lai 
 - Khái quát vấn đề nghị luận 
 Lưu ý: Thí sinh có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải phù hợp với 
 chuẩn mực đạo đức và pháp luật. 
 d. Diễn đạt 
 0,25
 Đảm bảo chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản. 
 đ. Sáng tạo 
 0,5
 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. 
* Cách cho điểm:
-Điểm từ 3,25-4,0: Đảm bảo tốt các yêu cầu trên, vận dụng các thao tác lập luận chặt chẽ, thuyết phục; văn viết 
mạch lạc, cảm xúc, có hình ảnh; không mắc lỗi chính tả, diễn đạt.
-Điểm từ 2,5-3,0: Đảm bảo tương đối đầy đủ hoặc chưa thật đầy đủ các yêu cầu nêu trên nhưng có ý sâu sắc; 
vận dụng các thao tác lập luận tương đối chặt chẽ. Còn mắc một số lỗi chính tả, diễn đạt.
-Điểm từ 1,5-2,25: Đảm bảo cơ bản các yêu cầu trên; lập luận chưa thật thuyết phục. Mắc nhiều lỗi chính tả, 
diễn đạt.
-Điểm 0,25-1,25: Đảm bảo các yêu cầu trên ở mức độ sơ sài, chưa biết lập luận; chưa biết đánh giá; hành văn 
còn lủng củng, mắc nhiều lỗi chính tả, diễn đạt.
-Điểm 0,0: Không làm bài.
 ĐIỂM TOÀN BÀI THI I + II = 10,0 điểm
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
*Lưu ý toàn bài: 
- Giám khảo tránh đếm ý cho điểm, cân nhắc toàn bài để đánh giá. 
- Những cách triển khai hợp lí, kiến giải riêng thuyết phục đều được chấp nhận và khuyến khích những bài có ý 
tưởng sáng tạo. 
- Thang điểm trên đây là điểm tối đa cho mỗi phần. Nếu thí sinh chưa đáp ứng tốt những yêu cầu về kĩ năng thì 
không đạt được điểm tối đa.
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
 ĐỀ SỐ 6
 UBND QUẬN TÂY HỒ ĐỀ KIỂM TRA HỌC KÌ II
 TRƯỜNG THCS NHẬT TÂN NĂM HỌC 2025-2026
 ĐỀ CHÍNH THỨC Môn: Ngữ văn 9
 (Đề có 02 trang) (Thời gian làm bài: 90 phút)
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm) 
Đọc văn bản sau:
 (1) Một ít nắng, vài ba sương mỏng thắm, 
 Mấy cành xanh, năm bảy sắc yêu yêu 
 Thế là xuân. Tôi không hỏi chi nhiều. 
 Xuân đã sẵn trong lòng tôi lai láng. 
 Xuân không chỉ ở mùa xuân ba tháng; 
 Xuân là khi nắng rạng đến tình cờ, 
 Chim trên cành há mỏ hót ra thơ; 
 Xuân là lúc gió về không định trước. 
 Đông đang lạnh bỗng một hôm trở ngược, 
 Mây bay đi, để hở một khung trời 
 Thế là xuân. Ngày chỉ ấm hơi hơi, 
 Như được nắm một bàn tay son sẻ... 
 (2) Xuân ở giữa mùa đông khi nắng hé; 
 Giữa mùa hè khi trời biếc sau mưa; 
 Giữa mùa thu khi gió sáng bay vừa 
 Lùa thanh sắc ngẫu nhiên trong áo rộng. 
 Nếu lá úa trên cành bàng không rụng, 
 Mà hoa thưa ửng máu quá ngày thường; 
 Nếu vườn nào cây nhãn bỗng ra hương, 
 Là xuân đó. Tôi đợi chờ chi nữa? 
 (Trích “Xuân không mùa”, in trong Thơ Xuân Diệu, Nxb Giáo dục, 1993)
Thực hiện các yêu cầu: 
Câu 1. (1,0 điểm) Xác định thể thơ của văn bản trên. Xác định vần và nhịp của đoạn thơ (1). 
Câu 2. (0,5 điểm) Tín hiệu mùa xuân được thể hiện qua những hình ảnh nào trong hai câu thơ đầu? 
Câu 3. (1,0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của phép điệp trong đoạn thơ sau: 
 Xuân là khi nắng rạng đến tình cờ, 
 Chim trên cành há mỏ hót ra thơ; 
 Xuân là lúc gió về không định trước. 
 Đông đang lạnh bỗng một hôm trở ngược, 
 Mây bay đi để hở một khung trời. 
Câu 4. (0.5 điểm) Em hiểu nội dung hai câu thơ sau như thế nào? 
 Thế là xuân. Ngày chỉ ấm hơi hơi, 
 Như được nắm một bàn tay son sẻ... 
Câu 5. (1,0 điểm) Theo em, văn bản trên gửi tới chúng ta thông điệp gì?
PHẦN II. VIẾT (6,0 điểm) 
Câu 1. (2,0 điểm) 
Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) nêu cảm nhận của em về vẻ đẹp độc đáo của đoạn thơ sau: 
 Xuân ở giữa mùa đông khi nắng hé; 
 Giữa mùa hè khi trời biếc sau mưa; 
 Giữa mùa thu khi gió sáng bay vừa 
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
 Lùa thanh sắc ngẫu nhiên trong áo rộng. 
 Nếu lá úa trên cành bàng không rụng, 
 Mà hoa thưa ửng máu quá ngày thường; 
 Nếu vườn nào cây nhãn bỗng ra hương, 
 Là xuân đó. Tôi đợi chờ chi nữa? 
Câu 2. (4,0 điểm) 
Ngạn ngữ có câu: “Cuộc đời ngắn ngủi không cho phép ta ước vọng quá nhiều". Thế nhưng nhà văn Nga M. 
Prisvin lại cho rằng: “Phải ước mơ nhiều hơn nữa, phải ước mơ tha thiết hơn nữa để biến tương lai thành hiện 
tại". Hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên.
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
 HƯỚNG DẪN CHẤM
Phần Câu Nội dung Điểm
 I ĐỌC HIỂU 4,0
 1 - Thể thơ: Tám chữ 0,5
 - Gieo vần chân, cụ thể là các vần: yêu, ang, ơ, ước, ơi. 0,25
 - Nhịp: 3/5. 0,25
 2 - Tín hiệu mùa xuân được thể hiện qua những hình ảnh: nắng, sương mỏng thắm, 0,5
 cành xanh, sắc yêu yêu. 
 (HS trả lời được đầy đủ hình ảnh mới được điểm tối đa) 
 3 - Phép điệp ngữ: xuân là 0,25
 - Tác dụng: 
 + Tạo nhịp điệu cho đoạn thơ 0,25
 + Nhấn mạnh và làm nổi bật những tín hiệu của mùa xuân với không khí vui tươi, 0,25
 phấn khởi, tràn đầy nhựa sống của cảnh vật thiên nhiên từ những thay đổi tinh vi 
 nhất của đất trời: nắng rạng, chim trên cành, gió về, mây, khung trời,...; đoạn thơ 
 như một định nghĩa về mùa xuân 
 + Thể hiện cảm xúc yêu mến, say đắm của thi sĩ trước tạo vật đất trời, thiên nhiên 0,25
 lúc sang xuân 
 4 Nội dung 2 câu thơ: 
 + Mùa xuân hiện lên thật mềm mại, trẻ trung, thanh tân, ngọt ngào và tình tứ 0,25
 + Tâm hồn rạo rực, tràn đầy nhựa sống, tình yêu mùa xuân, tình yêu thiên nhiên, 0,25
 yêu cuộc sống, khát khao yêu thương 
 5 HS nêu được thông điệp của bài thơ: 
 + Sống hòa hợp, giao hòa với thiên nhiên để cảm nhận những biến chuyển, những 0,25
 tín hiệu sống diệu kì 
 + Biết trân trọng những vẻ đẹp bình dị, gần gũi của thiên nhiên, trân trọng những 0,25
 giá trị tinh thần và những điều bình dị quanh ta. 
 + Sống lạc quan, tích cực, yêu đời 0,25
 + Yêu thiên nhiên, biết lắng nghe và giữ gìn và bảo vệ thiên nhiên 0,25
 II VIẾT 6,0
 1 1. Yêu cầu về kĩ năng: Đảm bảo cấu trúc của đoạn văn nghị luận: mở đoạn nêu 0,5
 được vấn đề, thân đoạn triển khai được vấn đề, kết đoạn khái quát được vấn đề; 
 đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt; thể hiện được suy nghĩ sâu sắc của 
 cá nhân về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. 
 2. Yêu cầu về nội dung: 
 - Giới thiệu tác giả - tác phẩm và nêu khái quát ấn tượng, cảm xúc về đoạn thơ. 
 - Cảm nhận vẻ đẹp độc đáo về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ: 
 + Cảm nhận “khác biệt” của nhân vật trữ tình về mùa xuân: mùa xuân không nhất 0,75
 thiết phải đến đúng như quy luật của tự nhiên. Cảm thức mùa xuân chính là sự 
 khai mở của tâm hồn – mời gọi, hiến dâng, nồng nàn, say đắm. Đó là tâm hồn rạo 
 rực, tràn đầy nhựa sống, luôn mừng vui, mong nhớ và chào đón sự chuyển biến 
 của đất trời. 
 + Đoạn thơ thể hiện tình yêu mùa xuân, tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống và 0,5
 khát vọng được tận hưởng vẻ đẹp cuộc đời mãnh liệt, cháy bỏng, nồng nàn của 
 thi sĩ Xuân Diệu. 
 + Những cảm xúc đó được thể hiện qua thể thơ 8 chữ, cấu tứ tương phản độc đáo; 0,25
 giọng điệu đầy cảm xúc; các biện pháp tu từ giàu biểu cảm: liệt kê, điệp ngữ, câu 
 hỏi tu từ,... 
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
 Lưu ý: HS cần phân tích các yếu tố nghệ thuật đặc sắc để làm sáng tỏ nội dung 
 mới được điểm tối đa. 
 2 Ngạn ngữ có câu: “Cuộc đời ngắn ngủi không cho phép ta ước vọng quá nhiều". 
 Thế nhưng nhà văn Nga M. Prisvin lại cho rằng: “Phải ước mơ nhiều hơn nữa, 
 phải ước mơ tha thiết hơn nữa để biến tương lai thành hiện tại". Hãy viết bài văn 
 nghị luận (khoảng 400 chữ) trình bày suy nghĩ của em về ý kiến trên. 
 a. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận 0,25
 Mở bài nêu được vấn đề, thân bài triển khai được vấn đề, kết bài khái quát được 
 vấn đề. 
 b. Xác định được vấn đề nghị luận: 0,25
 c. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm 
 HS có thể triển khai theo nhiều cách nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập 
 luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và bằng chứng, bảo đảm các yêu cầu sau: 
 * Giới thiệu vấn đề nghị luận và nêu khái quát quan điểm của cá nhân về vấn đề. 0,5
 * Triển khai vấn đề nghị luận: 
 - Giải thích vấn đề nghị luận: 0,5
 + Ý kiến 1: “Cuộc đời ngắn ngủi" được hiểu là thời gian dành cho mỗi con người 
 luôn có hạn, không ai sống mãi được cùng với thời gian. 
 -> Câu ngạn ngữ đưa ra lời khuyên: Cuộc sống luôn có những giới hạn, con 
 người sẽ không đủ thời gian để thực hiện ước mơ, vì vậy không nên quá tham 
 vọng, mơ ước những điều viển vông. 
 + Ý kiến 2: “Biến tương lai thành hiện thực”, biến những điều con người mơ 
 ước, những điều chưa có trong hiện thực thành những thứ có thực. 
 -> Câu nói khuyên con người, phải có những ước mơ lớn lao, như vậy mới biến 
 tương lai thành sự thật. 
 => Hai ý kiến đưa ra hai quan điểm tưởng như đối lập nhưng thực chất là bổ 
 sung cho nhau, thể hiện trọn vẹn hai mặt của một vấn đề. Con người phải viết 
 vươn cao, vươn xa nhưng đồng thời cũng phải tỉnh táo lựa chọn cho mình những 
 điều phù hợp, không chạy theo những giá trị phù du, viển vông, vô nghĩa. 
 - Thể hiện quan điểm của người viết 0,5
 - Lý giải cho quan điểm cá nhân và phân tích các khía cạnh khác nhau của vấn đề 0,5
 nghị luận (đưa ra ý kiến phản biện) bằng những lí lẽ, bằng chứng hợp lí, tiêu biểu, 
 xác thực làm sáng tỏ quan điểm của cá nhân. 
 + Ước mơ và khát vọng sống biến tương lai thành hiện thực: ước mơ là một 
 trong những thước đo tầm vóc của con người, những người có ước mơ càng đẹp 
 thì càng có khả năng tiến xa và thành công trong cuộc sống; người có ước mơ, 
 hoài bão mới có động cơ, phương hướng tìm tòi, tự học và sáng tạo để biến ước 
 mơ thành hiện thực; khi sống và làm việc đề thực hiện ước mơ con người sẽ có 
 niềm vui, niềm hạnh phúc, sẽ tìm thấy ý nghĩa, giá trị của sự sống, con người sẽ 
 cảm thấy cuộc sống không trôi đi một cách vô nghĩa, lãng phí... 
 + Cuộc đời ngắn ngủi không cho phép ta ước vọng quá nhiều: ước mơ không 
 đồng nghĩa với việc chạy theo những điều viển vông, phi thực tế, không nên ước 
 mơ xa vời mà phải thiết thực vì cuộc sống là hữu hạn, con người không bao giờ 
 đủ khả năng và thời gian để làm tất cả mọi việc; Cuộc đời được tạo nên từ những 
 điều bình dị, do đó không nên chạy theo những ước mơ viễn vông mà đánh mất đi 
 chân giá trị của cuộc sống; Đôi khi cần phải biết bằng lòng với những gì mình 
 đang có, bằng lòng với cuộc sống con người sẽ cảm thấy thanh thản hơn, bình 
 yên hơn 
 => Phải biết cân bằng giữa ước mơ và thực tại, ước mơ bắt nguồn từ cuốc sống. 
 Phải theo đuổi ước mơ nhưng đừng mơ một cách hão huyền. 
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
 - Bàn luận mở rộng vấn đề. 0,5
 + Những người sống không có hoài bão, không biết vươn lên để tạo ra một tương 
 lai tốt đẹp. Cuộc sống của những con người này sẽ mãi trì trệ, dậm chân tại chỗ. 
 + Ngược lại, có những kẻ quá tham vọng, ước mơ viễn vông mà chạy theo các 
 giá trị phù du để rồi đánh mất mình 
 * Khẳng định lại quan điểm cá nhân đã trình bày và rút ra bài học cho bản thân. 0,5
 HS đưa ra lí lẽ và bằng chứng hợp lí, tiêu biểu, xác thực làm sáng tỏ quan 
 điểm cá nhân. 
 d. Chính tả, ngữ pháp 0,25
 Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt. 
 e. Sáng tạo 0,25
 Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận, có cách diễn đạt mới mẻ. 
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
 ĐỀ SỐ 7
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (5 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
CHÀNG TRAI LÀNG PHÙ ỦNG
Ông Phạm Ngũ Lão là chàng trai làng Phù Ủng, huyện Đường Hào, tỉnh Hải Dương. Ông có sức khỏe lạ thường, 
muôn người không địch nổi.
Phạm Ngũ Lão mặt mũi khôi ngô, văn võ đều giỏi. Nhà vốn chỉ có nghề làm ruộng, đến ông mới theo nghiệp bút 
nghiên. Mới hai mươi tuổi ông đã có tính khẳng khái. Trong làng có người tên là Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ làm lễ 
ăn mừng, cả làng kéo đến mừng rỡ, chỉ Ngũ Lão không đến.
Bà mẹ Ngũ Lão bảo rằng:
– Con làm thế nào cho bằng người ta thì làm. Nay người ta ăn mừng, cả làng mừng rỡ, sao con không đến mừng 
một chút?
Phạm Ngũ Lão thưa rằng:
– Thưa mẹ, con chưa làm nên gì để vui lòng mẹ mà con đi mừng người ta thì con lấy làm nhục lắm.
Nhà ở bên cạnh đường cái, có một hôm, Phạm Ngũ Lão ngồi vệ đường vót tre đan sọt. Chợt có Hưng Đạo Vương 
đi qua để vào kinh, quan quân kéo đi rất đông. Quân đi mở đường thấy Ngũ Lão ngồi xếp bằng tròn bên cạnh 
đường, quát lên bắt phải đứng dậy. Ngũ Lão cứ ngồi nghiễm nhiên như không nghe tiếng. Quân lính cầm ngọn 
giáo đâm vào đùi, Ngũ Lão cũng cứ ngồi vững không động mình. Đến lúc xe Hưng Đạo Vương đến nơi, trông 
thấy thế lấy làm lạ gọi đến hỏi, bấy giờ Ngũ Lão mới biết là có quan quân đi qua, và quân lính đã đâm vào đùi 
mình.
Hưng Đạo Vương hỏi rằng:
– Nhà thầy kia ở đâu, sao ta đi qua đây mà cứ ngồi chững chàng làm vậy?
Ngũ Lão thưa rằng:
– Tôi đang mải nghĩ một việc, cho nên không biết là ngài trẩy qua đây.
Hưng Đạo Vương lấy làm kì, hỏi đến việc học hành kinh sử thì hỏi đâu nói đấy, không sót chỗ nào, ứng đối nhanh 
như nước chảy.
Hưng Đạo Vương bèn sai quân lấy thuốc dấu dịt vào vết đâm, rồi cho Ngũ Lão ngồi xe đem về kinh, tiến cử lên 
vua Trần Thánh Tông.
Vua thấy người có sức khỏe, lại có học thức, cho sung chức quản vệ sĩ. Các vệ sĩ không chịu, xin đấu sức với Ngũ 
Lão. Ngũ Lão xin vâng, nhưng xin vua cho về nhà ba tháng để thu xếp việc nhà, rồi sẽ xin đấu sức và nhận chức 
luôn thể.
Vua cho về, Ngũ Lão về nhà, ra ngoài đồng, tìm chỗ gò cao tập nhảy, cứ cách mười trượng chạy đến nhảy vọt qua 
gò. Tập luyện xong xuôi rồi, vào kinh đấu sức.
Khi đấu quyền với các vệ sĩ thì không ai địch nổi. Sau Ngũ Lão thách tất cả các vệ sĩ cùng ra đấu. Các vệ sĩ xúm 
xít chung quanh hàng trăm người, Ngũ Lão tay đấm chân đá, nhảy nhót như bay, chạm phải ai kẻ ấy không ngũ 
đau thì què tay. Các vệ sĩ không tài gì mà đánh lại được, bấy giờ mới xin chịu phục.
Vua thấy người kiên dũng làm vậy, cho theo Hưng Đạo Vương đi đánh giặc Nguyên thì đánh trận nào cũng thắng, 
lập nên công trạng rất nhiều. Hưng Đạo Vương có lòng yêu mến, gả con gái nuôi là Nguyên quận chúa cho,
Về sau, vua nước Ai Lao đem hơn một vạn quân và voi sang cướp đất Thanh, Nghệ. Vua sai Ngũ Lão cầm quân đi 
đánh. Ngũ Lão sai dân chặt tre đực dài độ một trượng, chồng chất trên các vệ đường. Khi Ngũ Lão kéo quân vào 
đánh giặc, giặc thúc voi sấn lên, Ngũ Lão chỉ chân tay không mà sấn vào gặp đống tre nào thì vớ lấy đống tre chỗ 
ấy, đập vào chân voi. Voi bị đau, gầm rống lên chạy trở về, giày xéo lên cả quân Ai Lao. Ngũ Lão mới thúc quân 
đánh tràn sang, quan giặc tan vỡ, phải trốn về nước.
Vì có những công to ấy, Ngũ Lão được cất lên làm Điện tiền thượng tướng quân. Đến khi mất, được phong làm 
thượng đẳng phúc thần, và được dân làng Phù Ủng lập miếu thờ ngay ở chỗ nhà Ngũ Lão.
 Câu chuyện Chàng trai làng Phù Ủng – Theo Phan Kế Bính
 (Nam Hải dị nhân lược truyện)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của câu chuyện trên là:
A. Miêu tả B. Biểu cảm C. Tự sự D. Nghị luận
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
Câu 2. Câu chuyện Chàng trai làng Phù Ủng kể về nhân vật nào?
A. Hưng Đạo Vương B. Phạm Ngũ Lão C. Bùi Công Tiến D. Trần Thánh Tông
Câu 3. Tại sao Phạm Ngũ Lão không đến ăn mừng Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ
A. Vì Phạm Ngũ Lão cảm thấy chưa làm được gì để vui lòng mẹ, nếu đi mừng người ta thì sẽ lấy làm nhục.
B. Vì Phạm Ngũ Lão cảm thấy ganh tị khi Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ.
C. Vì Phạm Ngũ Lão nhà nghèo, không có tiền để đi ăn mừng Bùi Công Tiến đỗ tiến sĩ.
D. Vì Phạm Ngũ Lão bận rộn công việc, phấn đấu để làm vui lòng mẹ.
Câu 4. Chi tiết Ngũ Lão bị đâm vào đùi nhưng không hề nhúc nhích cho thấy ông là một người như thế nào?
A. Là một người không biết sợ, ra vẻ ta đây B. Là một người chịu đau tốt
C. Là một người khảng khái, cương trực D. Là một người thích gây ấn tượng, tạo sự chú ý
Câu 5. (1,0 điểm) Hãy tóm tắt nội dung của văn bản và cho biết câu chuyện dựa trên bối cảnh của sự kiện lịch sử 
nào?
Câu 6. (0,5 điểm) Chi tiết nào cho thấy Ngũ Lão là người có tài cầm quân đánh giặc?
Câu 7. (1,0 điểm) Những nét tính cách nào của Ngũ lão được thể hiện qua câu chuyện trên?
Câu 8. (0,5 điểm) Nêu suy nghĩ của em về chi tiết mà mình ấn tượng nhất đối với nhân vật trong truyện.
PHẦN II. VIẾT (5,0 điểm)
Viết bài văn kể lại một chuyến đi (tham quan một di tích lịch sử, văn hóa) mà em ấn tượng nhất.
 DeThiHay.net Đề thi và Đáp án Ngữ văn 9 cuối Kì 2 năm học 2025-2026 - 12 Đề sách Chân Trời Sáng Tạo - 
 DeThiHay.net
 ĐÁP ÁN
PHẦN I. ĐỌC HIỂU (5 điểm)
 Câu 1 Câu 2 Câu 3 Câu 4
 C B A C
Câu 5. (1,0 điểm) Hãy tóm tắt nội dung của văn bản và cho biết câu chuyện dựa trên bối cảnh của sự kiện lịch sử 
nào?
- Tóm tắt: Ở làng Phù Ủng có chàng trai tên Phạm Ngũ Lão khỏe mạnh lạ thường, không những khôi ngô tuấn tú 
lại văn võ song toàn. Nhà ông nhiều đời làm nông chỉ đến đời ông mới theo nghiệp nghiên bút, Bấy giờ làng bên 
có người đỗ tiến sĩ, cả làng ăn mừng nhưng ông thì không đi. Bởi ông thấy mình chưa nên công trạng gì để mẹ vẻ 
vang nên rầu lòng. Một hôm đang đan sọt giữa đường, Hưng Đạo đại vương đi qua, quan quân rất đông. Quân mở 
đường thấy Phạm Ngũ Lão cứ ngồi mà không nghe lệnh tránh liền lấy giáo gùi vào đùi ông nhưng cũng chẳng xi 
nhê. Thấy vậy Hưng Đạo Vương mới đến hỏi chuyện, thấy người này khí chất phi phàm, văn võ thông tạo liền 
tiến cử lên vua Trần Thánh Tông.Về sau Phạm Ngũ Lão đi theo Hưng Đạo Vương đánh giặc Nguyên và trận nào 
cũng thắng. Hưng Đạo Vương có lòng yêu mến bèn gả con gái nuôi cho ông. Về sau khi vua Ai Lao đem quân và 
voi sang xâm lược bằng trí tuệ và tài cầm binh của mình, ông đã đánh tan giặc và toàn thắng. Vì có những công to 
ấy, Ngũ Lão được cất lên làm Điện tiền thượng tướng quân. Đến khi mất, được phong làm thượng đẳng phúc thần, 
và được dân làng Phù Ủng lập miếu thờ ngay ở chỗ nhà Ngũ Lão. 
- Bối cảnh lịch sử: Thời nhà Trần đánh đuổi quân xâm lược nhà Nguyên ở phương Bắc và đẩy lùi sự xâm lấn của 
quân Ai Lao ở phía Nam.
Câu 6. (0,5 điểm) Chi tiết nào cho thấy Ngũ Lão là người có tài cầm quân đánh giặc?
Những chi tiết cho thấy Phạm Ngũ Lão có tài cầm quân của Phạm Ngũ Lão:
- Theo Hưng Đạo Vương đi đánh giặc Nguyên thì đánh trận nào cũng thắng, lập nên công
trạng rất nhiều.
- Về sau, vua nước Ai Lao đem hơn một vạn quân và voi sang cướp đất Thanh, Nghệ. Vua sai Ngũ Lão cầm quân 
đi đánh. Ngũ Lão sai dân chặt tre đực dài độ một trượng, chồng chất trên các vệ đường.
Câu 7. (1,0 điểm) Những nét tính cách nào của Ngũ lão được thể hiện qua câu chuyện trên?
Những nét tính cách của Phạm Ngũ Lão:
- Là một vị tướng tài giỏi xuất sắc đời nhà Trần, đã có công giúp Trần Hưng Đạo đánh đuổi quân xâm lược nhà 
Nguyên ở phương Bắc và đẩy lùi sự xâm lấn của quân Ai Lao ở phía Nam.
- Là người tính tình khẳng khái, vừa có chí lớn vừa có tài cao, đã lập công lớn giết giặc cứu nước, nêu tấm gương 
sáng ngời về chí làm trai cho các thế hệ thanh niên đời sau học tập.
Câu 8. (0,5 điểm) Nêu suy nghĩ của em về chi tiết mà mình ấn tượng nhất đối với nhân vật trong truyện.
Chi tiết mà em ấn tượng nhất về nhất vật đó là việc Phạm Ngũ Lão không đi ăn mừng người làng bên đỗ tiến sĩ mà 
lấy đó làm hổ thẹn vì mình đèn sách bao năm mà vẫn chưa thể làm mẹ vẻ vang. Điều này cho thấy ông là một 
người tự trọng và rất có ý chí quyết tâm phấn đấu, là người kiên định với mục đích ban đầu. Đây là một đức tính 
vô cùng đáng quý và đánh trân trọng.
PHẦN II. VIẾT (5,0 điểm)
Bài làm
Những chuyến đi giúp con người có thêm nhiều trải nghiệm. Chúng ta sẽ tích lũy thêm được những kiến thức mới 
mẻ, quen được nhiều người bạn mới. Từ đó, cuộc sống sẽ trở nên thú vị, hạnh phúc hơn.
Tôi cũng có một chuyến đi như vậy. Chủ nhật tuần này, tôi và chị Thu đã đến thăm Bảo tàng Dân tộc học Việt 
Nam. Hai chị em đã bắt xe buýt từ nhà đến bảo tàng mất khoảng một tiếng. Bước qua cánh cổng bảo tàng, tôi nhìn 
thấy một khối nhà mái vòm rất lớn. Phía trên có in một dòng chữ bằng đá rất nổi bật: “Bảo tàng Dân tộc học Việt 
Nam”. Chị Thu đã đi mua vé tham quan. Sau đó, chúng tôi đã đi tham quan bảo tàng theo sơ đồ hướng dẫn.
Bảo tàng được chia làm ba khu trưng bày chính: tòa nhà Trống Đồng, khu trưng bày ngoài trời (Vườn Kiến trúc) 
và tòa Cánh diều (khu trưng bày Đông Nam Á). Hai chị em lần lượt tham quan các khu trưng bày. Điểm đến đầu 
tiên là tòa nhà Trống Đồng là nơi trưng bày, giới thiệu bản sắc năm mươi tư dân tộc. Tại đây có khoảng nhiều hiện 
 DeThiHay.net