12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn)

 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 ĐỀ SỐ 4
 KỲ THI CHỌN ĐỘI TUYỂN HỌC SINH GIỎI QUỐC GIA THPT
 SỞ GD&ĐT BẮC GIANG
 Môn: ĐỊA LÍ
 ĐỀ THI CHÍNH THỨC
 Thời gian: 180 phút (không kể thời gian giao đề)
Câu 1 (3,0 điểm)
a) Chứng minh dòng biển trong các đại dương trên thế giới hoạt động có tính qui luật và tác động sâu sắc 
đến khí hậu ven bờ.
b) Tại sao cùng chịu ảnh hưởng của áp thấp và các loại gió thổi từ áp cao chí tuyến nhưng Xích đạo và ôn 
đới lại có đặc điểm khí hậu khác nhau?
Câu 2 (3,0 điểm)
a) Tại sao gia tăng dân số cơ học có sự khác nhau giữa các vùng lãnh thổ? Gia tăng cơ học ảnh hưởng như 
thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội ở các vùng nhập cư?
b) Tại sao nhiều nước đang phát triển thuộc miền nhiệt đới và cận nhiệt rất chú trọng phát triển cây công 
nghiệp lâu năm?
Câu 3 (4,0 điểm)
Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đà học, hãy:
a) Chứng minh đất của miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ đa dạng.
b) Chứng minh địa hình là một trong những nhân tố quan trọng phá vỡ tính địa đới của thiên nhiên Việt Nam.
Câu 4 (3,0 điểm)
Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, trình bày và giải thích đặc điểm chế độ mưa ở Duyên 
hải miền Trung. Tại sao Phan Rang tuy giáp biển nhưng lượng mưa trung bình năm lại thấp nhất nước ta?
Câu 5 (3,0 điểm)
a) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, chứng minh và giải thích nhận định “Dân số nước 
ta đang có xu hướng già hóa”.
b) Tại sao tỉ số giới tính khi sinh nước ta hiện nay có xu hướng tăng?
Câu 6 (4,0 điểm)
a) Cho bảng số liệu:
 SẢN LƯỢNG THỦY SẢN VÀ GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA NƯỚC TA, 
 GIAI ĐOẠN 2015-2021
 Trong đó (nghìn tấn) Giá trị xuất khẩu 
 Năm Tổng sản lượng (nghìn tấn)
 Khai thác Nuôi trồng (triệu USD)
 2015 6582,1 3049,9 3532,2 6568,8
 2017 7313,4 3420,5 3892,9 8349,2
 2019 8270,2 3777,7 4492,5 8514,0
 2021 8792,5 3937,1 4855,4 8892,5
Từ bảng số liệu, hãy nhận xét và giải thích tình hình phát triển ngành thủy sản nước ta giai đoạn 2015-
2021?
b) Giải thích tại sao số lượng trang trại thủy sản ở Đồng bằng sông Cửu Long hiện nay lại bị giảm sút 
nhanh chóng?
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 HƯỚNG DẪN CHẤM
A. Hướng dẫn chấm
- Chấm theo biểu điểm đã được thống nhất.
- Nội dung có thang điểm lớn, giám khảo chia nhỏ tiếp tới 0,25 điểm và không làm tròn điểm toàn bài.
- Chỉ cho điểm tối đa khi học sinh trả lời đúng, đủ ý và diễn đạt tốt.
- Thí sinh có cách diễn đạt khác so với đáp án, song vẫn đúng bản chất yêu cầu câu hỏi, vẫn cho đủ điểm 
ý đó
B. Biểu điểm chấm
 Câu Ý Nội dung Điểm
 1 a Chứng minh dòng biển trong các đại dương trên thế giới hoạt động có tính qui 2,0
 (3,0đ) luật và tác động sâu sắc đến khí hậu ven bờ.
 - Chứng minh hoạt động dòng biển có tính quy luật:
 + Các dòng biển nóng thường phát sinh ở hai bên xích đạo, chảy về hướng tây, khi 0,25
 gặp lục địa thì chuyển hướng chảy về cực (d/c)
 + Các dòng biển lạnh xuất phát từ khoảng vĩ tuyến 30 - 40, thuộc khu vực gần bờ 0,25
 đông các đại dương rồi chảy về phía xích đạo (d/c). Ở bán cầu Bắc có những dòng 
 biển lạnh xuất phát từ vùng cực, men theo bờ tây các đại dương chảy về phía xích 
 đạo.
 + Các dòng biển nóng và dòng biển lạnh tạo thành các vòng hoàn lưu trên các đại 0,25
 dương, ở bán cầu Bắc chảy thuận chiều kim đồng hồ, ở bán cầu Nam chảy ngược 
 chiều kim đồng hồ.
 + Ở vùng gió mùa thường xuất hiện các dòng biển đổi chiều theo mùa. Các dòng biển 0,25
 nóng và lạnh chảy đối xứng qua hai bờ của các đại dương...
 - Hoạt động dòng biển tác động sâu sắc đến khí hậu ven bờ
 + Dòng biển nóng: tăng hơi ẩm, làm cho khu vực ven biển nơi nó đi qua có mưa, tác 0,25
 động đến nhiệt độ vùng ôn đới trong mùa đông.
 + Dòng biển lạnh: làm cho hơi nước không bốc lên được, khu vực ven biển thường bị 0,25
 khô hạn, hình thành hoang mạc (d/c).
 + Nơi gặp gỡ giữa dòng biển nóng và lạnh thường hình thành nhiều sương mù. 0,25
 + Sự phân bố đối xứng của dòng nóng và lạnh giữa 2 bờ đại dương làm cho khí hậu 0,25
 có sự phân hoá theo chiều Đông - Tây và trái ngược nhau giữa vùng ôn đới với vùng 
 nhiệt đới, (d/c).
 b Tại sao cùng chịu ảnh hưởng của áp thấp và các loại gió thổi từ áp cao chí tuyến 1,0
 nhưng Xích đạo và ôn đới lại có đặc điểm khí hậu khác nhau?
 - Sự khác nhau:
 + Khí hậu Xích đạo có nhiệt độ, độ ẩm cao quanh năm và ổn định hơn. 0,25
 + Khí hậu ôn đới nhiệt độ, độ ẩm thấp hơn, mưa ít hơn; thời tiết thất thường hơn khí 
 hậu Xích đạo.
 - Nguyên nhân:
 Ngoài ảnh hưởng của áp thấp và các loại gió thổi từ cao áp chí tuyến còn chịu tác 
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 động của các nhân tố khác, đồng thời mối quan hệ giữa các nhân tố đó ở xích đạo và 
 ôn đới cũng khác nhau.
 + Vị trí địa lí: Xích đạo nằm ở vĩ độ thấp, hai lần Mặt Trời lên thiên đỉnh xa nhau nên 0,25
 nhận được bức xạ Mặt Trời lớn hơn, nhiệt độ cao. Ôn đới nằm ở vĩ độ cao hơn, không 
 có Mặt trời lên thiên đỉnh nên nhiệt độ ôn hoà hơn.
 + Hoàn lưu khí quyển: Ở Xích đạo có gió mùa, dải hội tụ nhiệt đới gây mưa lớn và 
 đều đặn hơn. Ở ôn đới có gió Tây ôn đới, frông gây nhiễu loạn thời tiết nên khí hậu 0,25
 ôn đới thất thường hơn khí hậu xích đạo.
 + Bề mặt đệm, dòng biển và thảm thực vật: Ở Xích đạo chủ yếu là đại dương, dòng 
 biển nóng, rừng rậm nhiệt đới. Ở ôn đới có diện tích lục địa nhiều hơn, bờ đông các 0,25
 lục địa có dòng lạnh,...
 Thí sinh có thế trình bày theo địa điếm nếu đầy đủ vẫn cho điểm 0,5.
 2 a Tại sao gia tăng dân số cơ học có sự khác nhau giữa các vùng lãnh thổ? Gia 
(3,0đ) tăng cơ học ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội ở các 2,0
 vùng nhập cư?
 * Gia tăng dân số cơ học có sự khác nhau giữa các vùng lãnh thổ.
 - Khái niệm gia tăng dân số cơ học. 0,25
 - Gia tăng dân số cơ học chịu tác động của nhiều nhân tố (điều kiện tự nhiên - kinh tế 0,25
 xã hội).
 - Các nhân tố này có sự khác nhác nhau giữa các vùng lãnh thổ: 0,25
 + Ở các vùng lãnh thổ có điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội thuận lợi sẽ tạo ra lực hút 0,25
 dân cư, gia tăng dân số cơ học cao (phân tích các điều kiện thuận lợi về tự nhiên và 
 kinh tế - xã hội).
 + Ở các vùng lãnh thổ có điều kiện tự nhiên - kinh tế xã hội khó khăn sẽ tạo ra lực 0,25
 đẩy dân cư, gia tăng dân số cơ học thấp (phân tích các điều kiện thuận lợi về tự nhiên 
 và kinh tế - xã hội). 0,25
 - Mối tương quan giữa các nhân tố cũng có sự khác nhau giữa các vùng lãnh thổ.
 * Gia tăng cơ học ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển kinh tế - xã hội ở các 
 vùng nhập cư:
 - Tích cực: Đóng góp nguồn vốn cho nền kinh tế, cung cấp nguồn lao động trẻ, chất 0,25
 lượng cao không cần thời gian đào tạo.
 - Tiêu cực: Tuy nhiên, tỉ lệ nhập cư cao cũng tạo sức ép đối với vấn đề việc làm, các 0,25
 vấn đề xã hội tiêu cực...
 b Tại sao nhiều nước đang phát triển thuộc miền nhiệt đới và cận nhiệt rất chú 
 1,0
 trọng phát triển cây công nghiệp lâu năm?
 - Có nhiều điều kiện tự nhiên thuận lợi để phát triển cây công nghiệp lâu năm: khí hậu 0,25
 nóng, ẩm; nhiều loại đất tốt và thích hợp, nguồn nước đảm bảo, các loại giống cây 
 trồng thích hợp.
 - Cây công nghiệp lâu năm có vai trò quan trọng đối với phát triển kinh tế- xã hội các 0,25
 nước đang phát triển:
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 + Cho sản phẩm dùng làm nguyên liệu cho CNCB, đặc biệt là sản xuất hàng tiêu dùng 0,25
 và công nghiệp thực phẩm.
 + Cung cấp các mặt hàng xuất khẩu quan trọng, tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu, 
 giải quyết việc làm. 0,25
 + Khắc phục tính mùa vụ, tận dụng tài nguyên đất, tạo cơ sở phát triển nông nghiệp 
 hàng hóa và góp phần bảo vệ môi trường.
3 (4,0đ) a Chúng minh đất của miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ đa dạng 2,0
 Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ có nhiều loại đất khác nhau (kể tên). Mồi loại đất có 
 đặc điểm khác nhau về diện tích, tính chất, phân bố và giá trị kinh tế. 0,25
 - Đất feralit:
 + Đất feralit nâu đỏ trên đá badan: tập trung ở các cao nguyên Tây Nguyên (khoảng 
 trên 1,3 triệu ha) và Đông Nam Bộ. Đất có tầng dày, khá phì nhiêu,... 0,25
 + Đất feralit trên các loại đá khác: chiếm diện tích lớn và phân bố rộng rãi ở vùng núi 
 Trường Sơn Nam và Đông Nam Bộ.
 + Ngoài ra, ở các vùng núi, độ cao trên 500 - 600m đến 1600 - 1700m có đất mùn 0,25
 vàng đỏ trên núi (đất feralit có mùn), độ cao trên 1600 - 1700m có đất mùn alit núi 
 cao, diện tích không lớn.
 - Đất xám: Đất xám bạc màu trên đá axit tập trung ở Tây Nguyên và rải rác ven biển 0,25
 ở các đồng bằng duyên hải Nam Trung Bộ. Đất xám bạc màu trên phù sa cổ (phân bố)
 - Đất phù sa:
 + Đất phù sa của sông Cửu Long: (phân bố, đặc điểm của đất...) 0,25
 + Đất phù sa của đồng bằng duyên hải Nam Trung Bộ: (đặc điểm của đất,...) 0,25
 + Đất phèn, đất mặn: (phân bố, đặc điểm của đất...) 0,25
 + Đất cát ven biển: (phân bố, đặc điểm của đất...) 0,25
 - Ngoài ra, còn có một số loại đất khác...
 b Chứng minh địa hình là một trong những nhân tố quan trọng phá vỡ tính địa 
 2,0
 đói của thiên nhiên Việt Nam:
 * Do Việt Nam nằm hoàn toàn trong vùng nội chí tuyến thì theo quy luật địa đới sự 0,25
 phân hóa B - N không đáng kể, thiên nhiên chủ yếu mang tính chất nhiệt đới ẩm gió 
 mùa.
 * Do ảnh hưởng của địa hình (chủ yếu là đồi núi, phân bậc, hướng chủ yếu là TB - 0,25
 ĐN và vòng cung, ngoài ra có hướng T - Đ) đã làm phá vỡ tính địa đới của thiên nhiên 
 nước ta.
 * Cụ thể:
 - Làm sâu sắc hơn sự phân hóa theo chiều B - N do cấu trúc địa hình kết hợp với hoàn 0,25
 lưu khí quyển:
 + Các vòng cung ở Đông Bắc (...) đón gió mùa ĐB và hút sâu vào lãnh thổ làm cho 
 vùng này chịu ảnh hưởng sâu sắc nhất của gió mùa ĐB vào mùa đông. 0,25
 4- Các dãy núi T - Đ đâm ngang ra biển (Hoành Sơn, Bạch Mã) tạo bức chắn địa hình 
 ngăn cản ảnh hưởng của gió mùa ĐB làm cho ảnh hưởng của gió mùa ĐB xuống phía 
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 Nam suy yếu dần và dường như dừng lại ở dãy Bạch Mã. Do vậy, càng vào N nhiệt 0,25
 độ càng tăng, biên độ nhiệt giảm dần (dẫn chứng).
 + Địa hình dãy Trường Sơn kết hợp với gió mùa ĐB và tín phong ĐB hình thành mùa 0,25
 mưa thời kì thu đông ở duyên hải miền Trung, (d/c)
 - Tạo nên sự phân hóa Đ - T do đặc điểm hướng địa hình kết hợp hợp gió nên có sự 0,25
 khác biệt giữa sườn đón gió và sườn khuất gió (d/c: ĐB - TB, TS Đông (dhNTB) - TS 
 Tây (Tây Nguyên).
 - Tạo sự phân hóa theo đai cao: hình thành 3 đai cao khác nhau (d/c). 0,25
4 (3,0đ) * Trình bày và giải thích đặc điểm chế độ mua ở Duyên hải miền Trung. 2,0
 - Tống lượng mưa trung bình năm khá lớn so với trung bình cả nước (hầu hết có lượng 0,25
 mưa trung bình trên 1600mm
 Giải thích: Do giáp biển; Chịu tác động của hoàn lưu gió mùa, đặc biệt là gió hướng 0,25
 đông bắc; Chịu tác động của dải hội tụ nhiệt đới, bão...
 - Chế độ mưa có sự phân hóa theo mùa: Mùa mưa diễn ra vào thu - đông, từ tháng 0,25
 VIII đến tháng XII, mùa khô thường vào mùa xuân - hạ từ tháng I đến tháng VII.
 Giải thích: Vào mùa hạ: Khu vực này nằm ở vị trí khuất gió hoặc song song với hướng 0,25
 gió nên lượng mưa thấp; Vào mùa thu - đông vị trí này đón gió hướng đông bắc, ảnh 
 hưởng bởi dải hội tụ, bão... nên có lượng mưa lớn.
 - Tổng lượng mưa phân bố không đều giữa các địa phương: 0,25
 + Bắc Trung Bộ có tổng lượng mưa lớn do nằm ở vị trí đón gió mùa Đông Bắc, do 0,25
 tác động của dải hội tụ nhiệt đới và bão.
 + Nam Trung Bộ có lượng mưa thấp hơn Bắc Trung Bộ, ở Duyên hải cực Nam Trung 0,25
 Bộ có lượng mưa rất thấp như ở Ninh Thuận, Bình Thuận...do hướng của địa hình 
 song song với nhiều hướng gió thịnh hành trong năm, ít chịu ảnh hưởng của bão hơn 
 so với Bắc Trung Bộ.
 - Thời gian mưa và tháng đỉnh mưa.
 + Mùa mưa chậm dần từ bắc vào nam do sự lùi dần về phía nam của dải hội tụ nhiệt 
 đới và bão chậm dần từ bắc vào nam.+ về mùa mưa, các địa phương ở Duyên Hải 0,25
 Miền Trung có tháng đỉnh mưa vào tháng VIII hoặc tháng IX (chậm dần từ bắc vào 
 nam); tháng mưa lớn nhất với trị số cao hơn so với các địa phương ở đồng bằng khác 
 do Dải hội tụ nhiệt đới di chuyển chậm dần và dừng lại ở phía bắc dãy Bạch Mã, ảnh 
 hưởng của bão và gió từ biển Đông thổi vào.
 * Tại sao Phan Rang tuy giáp biển nhưng lượng mưa trung bình năm lại thấp 1,0
 nhất nước ta?
 - Có địa hình lòng máng, phía bắc có Đèo Cả, phía tây có dãy Trường Sơn, phía nam 0,25
 có mũi Dinh -> vị trí khuất gió
 + về mùa hè:
 - Gió Tây Nam thổi tới khu vực này nhưng bị dãy Trường Sơn chặn lại gây hiệu ứng 0,25
 phơn nên thời tiết ở đây thường khô hoặc ít mưa (đặc biệt là đầu mùa).
 - Phía Đông tuy giáp biển nhung gió Tây Nam đi qua phần biển phía nam nước ta vào 0,25
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 đồng bằng sông Cửu Long lên đến bờ biển Phan Thiết đã chuyển hướng gần như song 
 song với bờ biển nên không mưa vì thế ở đây thường có hiện tượng phơn 0,25
 + về mùa đông: Gió Đông Bắc qua biển bị đèo Cả chắn nên không gây mưa
 - Ảnh hưởng của dòng chồi lạnh ven biển.
5 (3,0đ) a Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, chứng minh và giải thích 2,0
 nhận định “Dân số nước ta đang có xu hướng già hóa”
 * Khái quát xu hướng già hóa 0,25
 * Chứng minh:
 - Qua 2 tháp dân số: 0,25
 + Hình dạng tháp có sự thay đổi: Tháp 1999 đáy rộng, sườn thoải, đỉnh nhọn
 Tháp 2007 đáy thu hẹp, sườn dốc hơn (xu hướng phình ra), đỉnh mở rộng -ỳ Dân số 
 trẻ chuyển sang già. 0,25
 + Thay đổi về kết cấu tuổi: 3 nhóm tuổi: Nhóm 0-14: giảm tỉ trọng (dc), nhóm 15-59: 
 tăng, nhóm 60+: tăng mạnh -> Dân số trẻ chuyển sang già
 - Tuổi thọ trung bình tăng (dc) 0,25
 * Giải thích:
 - Giảm tốc độ gia tăng dân số (giảm tỉ suất sinh->giảm 0-14) do: Kinh tế phát triển, 
 mức sống cao, nhận thức thay đổi, độ tuổi kết hôn tăng, chính sách dân số KHHGD 0,5
 - Nhóm trên 60 tuổi tăng, tuổi thọ trung bình tăng do: Kinh tế phát triển, mức sống 
 cao, y tế phát triển. 0,5
 b Tại sao tỉ số giới tính khi sinh nước ta hiện nay có xu hướng tăng? 1,0
 - Văn hóa: ảnh hưởng sâu sắc của tư tưởng phong kiến, quan niệm “trọng nam khinh 0,25
 nữ”, “nối dõi tông đường”...
 - Khoa học-kĩ thuật: sự phát triển của KHKT cho phép cung cấp dịch vụ tư vấn kỹ 0,25
 thuật, phương pháp sinh con theo ý muốn.
 - Kinh tế: Nền sản xuất nông nghiệp, các ngành nghề thủ công, sức mạnh cơ bắp của 0,25
 con trai trở thành một ưu điểm.
 - Chính sách dân số: chính sách hạn chế sinh con, kết hợp với mức sinh thấp và giảm 0,25
 nhanh, tác động đến việc lựa chọn giới tính thai nhi.
6 (4,0đ) a Nhận xét và giải thích tình hình phát triển ngành thủy sản nước ta giai đoạn 2015 3,0
 - 2021?
 * Nhận xét:
 - Quy mô sản lượng: Tổng sản lượng thủy sản lớn, sản lượng nuôi trồng lớn hơn khai 0,5
 thác (dẫn chứng).
 - Tốc độ tăng trưởng sản lượng: đều tăng liên tục, sản lượng nuôi trồng nhanh hơn 0,5
 sản lượng khai thác (dẫn chứng).
 - Cơ cấu khác nhau giữa khai thác và nuôi trồng, có sự chuyển dịch: Tỉ trọng khai 0,5
 thác giảm, tỉ trong nuôi trồng tăng, hiện nay tỉ trọng nuôi trồng lớn hơn khai thác (dẫn 
 chứng).
 - Giá trị sản xuất ngành thủy sản: tăng liên tục, tăng nhanh hơn sản lượng (dẫn chứng).0,25
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 * Giải thích
 - Sản lượng thủy sản tăng do thuận lợi về điều kiện tự nhiên, lao động, thị trường cơ 0,25
 sở vật chất kĩ thuật, chính sách Nhà nước hỗ trợ... Đặc biệt là nhu cầu thị trường ngày 
 càng lớn.
 - Sản lượng nuôi trồng tăng nhanh hơn khai thác là do đáp ứng yêu cầu của thị trường, 0,25
 hiệu quả kinh tế cao, tiềm năng phát triển còn lớn...
 - Sản lượng khai thác tăng chậm do hạn chế về cơ sở vật chất kĩ thuật, đặc biệt đội tàu 0,25
 nên chủ yếu khai thác gần bờ, nguồn lợi thủy sản gần bờ suy giảm, phụ thuộc tự 
 nhiên...
 - Do tốc độ tăng không giống nhau nên cơ cấu có sự chuyển dịch. 0,25
 - Giá trị sản xuất thủy sản tăng nhanh hơn là do sản lượng ngành thủy sản tăng cao, 
 thị trường ngành thủy sản ngày càng mở rộng, đặc biệt là thị trường xuất khẩu, công 0,25
 nghiệp chế biến phát triển (tăng về giá).
b Giải thích tại sao số lượng trang trại thủy sản ở Đồng bằng sông Cửu Long hiện 1,0
 nay lại bị giảm sút nhanh chóng?
 - Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu: tình trạng xâm nhập mặn, nắng nóng, hạn hán kéo 0,5
 dài làm cho dịch bệnh gia tăng => chuyển đổi mục đích sản xuất.
 - Ô nhiễm môi trường nước, môi trường nuôi trồng... 0,25
 - Khó khăn trong vấn đề xuất khẩu: nhiều đối thủ cạnh tranh, các thị trường XK kiểm 
 soát chặt chất lượng, thị trường tiền tệ biến động,... 0,25
 Tổng điểm 20,0
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 ĐỀ SỐ 5
 KỲ THI CHỌN HỌC SINH GIỎI CẤP TỈNH THPT ĐỢT 2
 SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
 Môn thi: ĐỊA LÍ LỚP 11 (CHUYÊN)
 TỈNH QUẢNG NAM
 Thời gian: 180 phút
Câu 1. (4 điểm)
a. Phân tích tác động của biển đến sự phát triển kinh tế - xã hội của Đông Nam Á.
b. Giải thích tại sao hiện nay các nước ở khu vực Đông Nam Á thu hút được nhiều đầu tư nước ngoài.
Câu 2. (4 điểm) Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học:
a. Trình bày và giải thích đặc điểm chế độ mưa của khu vực Duyên hải miền Trung.
b. Phân tích tác động của đặc điểm địa hình miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ đến đặc điểm sông ngòi của 
miền.
Câu 3. (4 điểm) 
a. Phân tích ảnh hưởng của đô thị hóa đến sự phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn nước ta. Tại sao tỉ lệ 
thất nghiệp ở khu vực thành thị của nước ta luôn cao hơn trung bình cả nước?
b. Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, chứng minh sự phân bố đô thị nước ta phù hợp với 
sự phân bố công nghiệp.
Câu 4. (4 điểm)
a. Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, so sánh và giải thích chuyên môn hóa sản xuất 
nông nghiệp giữa Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long.
b. Cho bảng số liệu sau:
 GIÁ TRỊ XUẤT KHẨU HÀNG HOÁ PHÂN THEO NGÀNH KINH TẾ CỦA NƯỚC TA, 
 GIAI ĐOẠN 2010 - 2021
 (Đơn vị: Triệu đô la Mỹ)
 Năm 2010 2015 2018 2021
 Tổng số 72236,7 162016,7 243696,8 336166,8
 Nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản 5123,6 6519,3 9219,9 8897,6
 Khai khoáng 6794,1 4368,1 3172,1 2493,3
 Công nghiệp chế biến, chế tạo 59634,7 149929,6 230764,4 323592,2
 Các ngành nghề khác 684,3 1199,7 540,4 1183,7
 (Nguồn: Niên giám thống kê Việt Nam 2021, NXB Thống kê, 2022)
 Dựa vào bảng số liệu trên, nhận xét và giải thích sự thay đổi về quy mô và cơ cấu giá trị xuất khẩu hàng 
hóa phân theo ngành kinh tế của nước ta, giai đoạn 2010-2021.
Câu 5. (4 điểm) 
a. Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, phân tích tác động của giao thông vận tải đến sự 
phát triển kinh tế - xã hội của vùng Bắc Trung Bộ.
b. Giải thích tại sao trong quá trình phát triển kinh tế ở Đông Nam Bộ phải chú ý đến việc bảo vệ môi 
trường.
 --------------- HẾT ---------------
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 HƯỚNG DẪN CHẤM
Câu Ý Nội dung Điểm
 Phân tích tác động của biển đến sự phát triển kinh tế - xã hội của Đông Nam Á. 2,0
 * Thuận lợi:
 - Đông Nam Á có vùng biển rộng, phần lớn các nước đều tiếp giáp biển (trừ Lào), vùng 0,25
 a biển thuộc Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương giàu tài nguyên.
 - Có nhiều thế mạnh tự nhiên giúp phát triển mạnh tổng hợp kinh tế biển. 0,25
 + Vùng biển có nhiều loại khoáng sản trữ lượng lớn, giá trị kinh tế cao/dầu khí ở In-đô- 0,25
 nê-xi-a, Việt Nam, Bru-nây; ven biển có quặng titan, cát làm thủy tinh, nhiều nơi thích 
 hợp cho nghề làm muối.
 + Tài nguyên sinh vật biển giàu có, biển nóng quanh năm, nhiều ngư trường lớn là cơ sở 0,25
 để phát triển đánh bắt thủy hải sản; ven bờ có nhiều đầm phá, vũng vịnh, rừng ngập 
 mặnthuận lợi phát triển nuôi trồng thủy hải sản.
 + Dọc bờ biển có nhiều bãi biển, vịnh biển đẹp, rộng; các đảo và quần đảo ven bờ phong 0,25
 cảnh đẹp, nhiều đảo có vườn quốc gia, khu dự trữ sinh quyển, khí hậu thuận lợi để phát 
 triển du lịch biển. 0,25
 + Vị trí địa lí nằm trên các tuyến hàng hải quốc tế nối các châu lục Á - Âu, Á - Mỹ, Á - Ô-x 
 trây-li-a thuận lợi cho giao lưu giữa các nước trong khu vực và quốc tế. Dọc bờ biển có nhiều 
 vũng, vịnh nước sâu kín gió để xây dựng cảng, thuận lợi cho phát triển giao thông biển. 0,125
 - Các nguồn năng lượng gió, thuỷ triều, sóng giúp phát triển nguồn năng lượng tái tạo.
 1
 * Khó khăn: 0,25
 - Hàng năm có nhiều cơn bão ở Biển Đông, Thái Bình Dương gây nhiều thiệt hại cho sản 
 xuất và đời sống (ở Phi-lip-pin, Việt Nam,...). 0,125
 - Vùng biển ở một số quốc gia (như In-đô-nê-xi-a..) có động đất và sóng thần gây nhiều 
 thiệt hại lớn.
 Giải thích tại sao hiện nay, các nước ở khu vực Đông Nam Á thu hút được nhiều đầu tư nước2,0 
 ngoài?
 - Vị trí địa lí thuận lợi, gần các thị trường lớn Trung Quốc, Ấn Độ, cùng với sự đa dạng 0,5
 b về nguồn lực tự nhiên. Đây là lợi thế lớn đối với kinh tế của vùng.
 - Dân số đông tạo thị trường tiêu thụ lớn/Nguồn lao động đông, trẻ, chất lượng lao động 0,5
 ngày càng nâng cao, chi phí lao động thấp.
 - Cơ sở hạ tầng, kĩ thuật, công nghệ ngày càng hoàn thiện từ đó thu hút đầu tư nước ngoài 0,25
 trong các ngành sản xuất hàng tiêu dùng, công nghệ thông tin, sản xuất ô tô, chế biến 
 nông sản
 - Nhiều chính sách, giải pháp kích thích thu hút đầu tư. 0,25
 - Tăng trưởng kinh tế nhanh, chính trị ổn định. 0,25
 - Hội nhập kinh tế: Việc tham gia vào các hiệp định thương mại tự do và liên kết kinh tế 0,25
 quốc tế tạo điều kiện thuận lợi cho việc kinh doanh và đầu tư trong khu vực.
 a Trình bày và giải thích đặc điểm chế độ mưa của khu vực Duyên hải miền Trung. 2,0
 DeThiHay.net 12 Đề thi HSG Địa lí Lớp 11 cấp Tỉnh (Có lời giải chuẩn) - DeThiHay.net
 - Tổng lượng mưa trung bình năm:
 + Tổng lượng mưa khá lớn so với trung bình cả nước (trên 1600mm/năm). 0,25
 + Nguyên nhân: vị trí gần biển; tác động của hoàn lưu gió mùa, nhất là gió hướng Đông 0,25
 Bắc gặp bức chắn địa hình; chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố gây mưa khác (dải hội tụ 
 nhiệt đới, bão,..).
 - Phân mùa mưa:
 + Phân mùa rõ rệt, thời gian mùa mưa khác với các vùng khác (mùa mưa vào thu-đông). 0,25
2 + Nguyên nhân: thời kì thu - đông do địa hình đón gió Đông Bắc kết hợp với các nhân tố 
 gây mưa khác (dải hội tụ nhiệt đới, bão) nên mưa nhiều; đầu mùa hạ chịu ảnh hưởng 0,25
 của gió phơn tây nam.
 - Tháng mưa cực đại: có xu hướng chậm dần từ Bắc vào Nam chủ yếu do sự lùi dần về 
 phía Nam của dải hội tụ nhiệt đới. 0,25
 - Phân hóa mưa: Lượng mưa phân bố không đều giữa các khu vực:
 + Bắc Trung Bộ có tổng lượng mưa lớn (2000mm/năm) do nằm ở vị trí đón gió mùa 
 Đông Bắc của dãy Trường Sơn, chịu tác động mạnh của dải hội tụ nhiệt đới, frông cực, 
 0,25
 bão,Nhiều nơi có lượng mưa rất cao ( sườn bắc dãy Bạch Mã trên 3200mm, sườn bắc 
 dãy Hoành Sơn 2800- 3200mm).
 + Duyên hải Nam Trung Bộ có lượng mưa thấp hơn Bắc Trung Bộ (trung bình dưới 
 0,25
 2000mm/năm) do tác động của các nhân tố gây mưa yếu hơn (gió Đông Bắc, bão...)
 + Vùng Duyên hải cực Nam Trung Bộ có lượng mưa thấp nhất (dưới 800mm) do hướng 
 0,25
 địa hình song song với nhiều hướng gió thịnh hành trong năm, chịu ảnh hưởng của chồi 
 nước lạnh ven biển.
 b Phân tích tác động của đặc điểm địa hình miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ đến đặc 2,0
 điểm sông ngòi của miền.
 - Địa hình nhiều đồi núi, độ dốc lớn, chia cắt mạnh nên mạng lưới sông ngòi của miền 
 dày đặc.
 - Hướng nghiêng của địa hình (tây bắc - đông nam) và hướng núi (tây bắc - đông nam và 
 0,25
 tây - đông) quy định hướng sông, làm cho sông của miền chảy theo 2 hướng chính:
 0,25
 + Hướng tây bắc - đông nam: sông Đà, sông Cả, sông Mã.
 + Hướng tây - đông: sông Đại, sông Bến Hải, sông Bồ.
 0,25
 - Địa hình cao, độ dốc lớn nên độ dốc của sông ngòi lớn, tiềm năng thủy điện lớn.
 0,25
 - Địa hình núi tập trung ở phía tây, tây bắc, kết hợp với hình dạng lãnh thổ làm cho chiều 
 dài, lưu vực của sông có sự phân hoá.
 0,125
 + Tây Bắc: sông dài, diện tích lưu vực lớn.
 0,125
 + Bắc Trung Bộ: sông nhỏ, ngắn, dốc, diện tích lưu vực nhỏ.
 0,25
 - Địa hình có tính tương phản lớn giữa đồng bằng và miền núi nên dòng chảy thay đổi 
 đột ngột, lũ lên nhanh, miền núi thường xảy ra lũ quét.
 0,25
 - Địa hình với cấu trúc nham thạch cứng nên lượng phù sa ít và khả năng bồi lấp ở vùng 
 cửa sông hạn chế.
 DeThiHay.net